Bijgewerkt op 27-09-2011

Joegoslavië
(17 t/m 23 mei 1981)

Links omhoog de weg naar Mostar – midden rechts Dubrovnik

17 mei – vliegen we voor 1 week naar Dubrovnik waar Geert een congres heeft. Het is wél een georganiseerde reis, maar zonder reisleiding.

Klik op een miniatuur om de foto te zien
of houd je muis stil boven het plaatje voor de naam.

Mij wordt op het laatste moment 18 (op het papier staat 17 ?) kofferstrookjes in de hand gedrukt, gelukkig ontbreken er geen koffers, want ik weet echt niet wie er meevliegt en we zitten in ± 5 hotels.

Uiteindelijk hebben we gekozen voor het plaatsje Cavtat, dat net zuidelijk van Dubrovnik ligt, aan een fraaie baai, en het hotel Adriatic met een eigen strandje aan zee.

Ik citeer uit een folder :
« Cavtat, een plaatsje met een zeer historisch verleden, is een oude Griekse nederzetting uit de Xl^de eeuw, Epidaurus genaamd. Helaas zijn er nog maar weinig oude overblijfselen. In de tuinen van hotel Croatia kunt u nog enige overblijfselen vinden die herinneren aan die tijd. Toen de oude stad Epidaurus in de 7^e eeuw werd ingenomen vluchtten de inwoners en stichtten Dubrovnik. Cavtat heeft nog veel andere overblijfselen, ondermeer uit Romeinse beschavingen. Op de heuvel die over de stad en de zee uitkijkt, staat een modern 20^e eeuws bouwwerk. Het is het mausoleum van dé wereldberoemde beeldhouwer Ivan Mestrovic ter nagedachtenis aan de familie Racic.
Door zijn prachtige ligging in de baai van Zupa is dit lieflijke plaatsje een vakantieoord bij uitstek. Het is gebouwd op een schiereiland, dat begroeid is met cipressen en dennen. In het midden ligt het aardige dorpje met smalle, steile straatjes en een parochiekerk, iedere dag is er een markt waar zowel groente en fruit als souvenirs verkocht worden. Cavtat is een levendig plaatsje met gezellige terrasjes die op het haventje uitkijken. De cafés, dancings en discotheken zullen u vele genoeglijke avonduren bezorgen. Aan weerszijden van het schiereiland liggen de moderne hotels. »

Na het uitpakken van de koffers en het eerste drankje op ons balkon, willen we Dubrovnik gaan bekijken. Daarvoor nemen we bij « onze » pier de watertaxi naar Cavtat, waar net een grotere boot zal vertrekken naar Dubrovnik ; wat een bof. Het wordt een heerlijke tocht met ’n lekker warm zonnetje ; een wedstrijd met een ander bootje, afgeladen met toeristen, wint onze roerganger met glans, al rammelt onze motor bijna uit elkaar.

We komen Dubrovnik binnen via de oude haven en kunnen al de enorme stadsmuren bewonderen die zich rond het hele stadje bevinden.

Ik citeer uit een folder :
   « Dubrovnik is verreweg de populairste en bekendste toeristenplaats in Joegoslavië. Niet voor niets wordt deze stad « de parel van de Adriatische kust » genoemd. In deze unieke stad komen mensen van over de gehele wereld samen, om de eeuwenoude ommuurde stad te bezichtigen. Vanaf de stadsmuren, die via trappen te bereiken zijn, heeft u een fascinerend uitzicht over de oude stad met zijn paleizen, nauwe straatjes, drukke markten, winkeltjes en het voor de kust liggende eiland Lokrum, waarop zich een naturistenstrand bevindt. Vanaf de oude haven is het ± 20 min. varen.
   Liefhebbers van historische monumenten zoals : kloosters, kerken, kathedralen en de met marmer geplaveide pleinen en straten zullen zeker niet teleurgesteld worden. Dubrovnik ligt in één van de mooiste gedeeltes van Joegoslavië, waar in de loop der jaren luxueuze hotels gebouwd zijn. Een geweldig stuk natuur, met zijn kolossale bergen en subtropische plantengroei en door de natuur gevormde stranden. Gedurende het grootste deel van de maanden juli en augustus wordt in Dubrovnik het grootste festival georganiseerd, met voorstellingen op het gebied van theater, opera, ballet, folklore en allerlei concerten.
   Naast de vele mogelijkheden die de vele hotels in Dubrovnik al bieden, vindt u in de stad een scala van uitgaans- mogelijkheden. Ruim 20 restaurants, een groot aantal bars en cafés, discotheken en nachtclubs, een theater en een vijftal bioscopen bieden u volop keus. Kortom Dubrovnik is een stad, die iedereen gezien moet hebben. »

Bij het betreden van Dubrovnik, valt ons als eerste het wit op, alle straten zijn van wit marmer, evenals alle gebouwen, het is overweldigend mooi.

Na veel klimmen en dalen met de stad mee, die op een heuvel is gebouwd, langs heel smalle straatjes met diepe treden, belanden we op de Placa, de hoofdstraat. Aan het einde ervan bij de grote, ronde Onofriofontein en de Verlossers Kapel pakken we een biertje op een gezellig terrasje. Weer verder geklauterd gaan we op zoek naar eten, en zien mensen zitten op de 1^e verdieping van een restaurantje, onder een pergola ; gelukkig is het pas mei en dus nog niet druk, zodat we een plaatsje vinden met een leuk uitzicht. Na een heerlijke maaltijd willen we het Iconenmuseum bekijken ; helaas alleen ’s morgens geopend, en de meeste kloosters en paleizen zijn of op zondag of vanwege restauratie gesloten.
Na een fijne wandeling onder een stralende zon langs de haven, klimmen we, naast de klokkentoren, alle trappen omhoog naar de stadsmuur ; zo’n 2 kilometer lange wandeling ; het uitzicht over al die roze daken is prachtig. Bij het Fort Minčeta zien we een kabelbaantje.

We besluiten naar de boot terug te gaan ; deze keer geen wedstrijdje. Het is een halfuurtje wandelen vanuit Cavtat naar ons hotel, op de smalle weg langs de baai, met leuke rotsige strandjes en inhammen met vele bootjes en bedrijvigheid. Het licht blauw/groen water is ongelofelijk helder.

De welkomst cocktail hebben we niet gehaald, maar de folkloreavond wel.

Maandag 18 mei – begint het congres voor Geert, en ga ik de eerste tocht meemaken. Heel vroeg wacht ik op het terrasje van ons hotel aan het water op de pendelbus van Atlas, die tot 2 keer toe niet verschijnt, te beginnen dus met vandaag.

Ik loop dan maar naar het dorpje Cavtat op zoek naar een bank, ik heb alleen dollars bij me ; allemaal dicht op maandagmorgen. ’s Middags lekker gezwommen en gelezen op een gehuurde ligstoel, duur. nou ja het is vakantie ; het water is zalig, de kiezelstenen wat minder en het is zo leuk om de bedrijvigheid bij de watertaxi te bekijken.

Dinsdag 19 mei – Vispicknick.
k citeer uit een folder :
   « Vertrek uit de haven van Gruž naar de eilanden Koločep en Lopud, langs de steile kust van het eiland Šipan ; we gooien het anker uit in een pittoreske baai. De vele bootjes, netten en vissersattributen geven een goede indruk van het leven in dit haventje. Volgens de ware Dalmatische traditie worden gasten ontvangen met gedroogde vijgen en « Rakija », ‘n thuis gedistilleerd alcohol. Aan de haven staan gedekte tafels, beladen met kaas, olijven, in een houtoven gebakken brood en vaten met wijn. Een ieder staat het vrij zich naar wens te bedienen. De vissen worden geroosterd en men hoeft alleen nog maar toe te tasten. Na de maaltijd is er een siësta, waarna de spellen en de dansen beginnen, zwempartijen en lachsalvo’s horen erbij ; voor naturisten is er een strandje in de baai van het eilandje Prožura. Laat in de middag keren we terug naar Dubrovnik. »

Die beschrijving lijkt me zeer aanlokkelijk.
Deze keer word ik wel afgehaald op ons terrasje, met een grote bus van Atlas. Het rijden door het dorpje Cavtat is een avontuur op zich : vloekend en wel manoeuvreert de chauffeur achteruit voor elke tegenligger en sommige hoeken kunnen pas na 2 maal heen en weer rijden genomen worden. Dat moet in het hoogseizoen echt komisch zijn. Als we eindelijk in de haven van Cruž aankomen, is er nog net tijd om een kilo kersen te kopen op de markt.
Van het congres zijn verschillende Japanners aanwezig, die alleen naar hun eigen lezing gaan, dat wél, en verder met alle sightseeings meegaan.
Op de heenweg varen we tussen de kust en de vele eilandjes door, en kunnen goed de rotsige hellingen zien met olijfbomen, druivenranken en voornamelijk « machia » ; het doet me denken aan Corsica.
De hele kust is erg wild, rotsig met weinig vegetatie en de oorzaak ligt bij de Venetianen die destijds de hele kust van Joegoslavië hebben ontbost om Venetië te kunnen bouwen.
Na het eilandje Šipan varen we naar het Westen, op weg naar Miljet en de baai van Prožura. Ik sta vaak achter op het schip, leunend op het gangboord naar de meeuwen te kijken die enorme duikvluchten nemen op zoek naar voedsel. Dan wordt er, na uren heerlijk varen afgemeerd ;

Mljet, eiland van 40 km lang en ± 2 km breed is als enige van de Dalmatische eilanden, dicht begroeid met dennenbossen. Deze panoramafoto van de 2 meren laat zien dat ze toch enige verbinding hebben met de zee. Ze hebben dan ook zout water, maar heten toch « Veliko Jezero » en « Malo Jezero », groot en klein meer. Op de achtergrond, rechts, op ’n eilandje, zie je een oud Benedictijner klooster, nu een hotel.

We gaan aan vele tafels zitten onder een rieten afdak, direct aan het water en ruiken al de veel belovende geuren van gebakken vis. We worden ontvangen met de beloofde vijgen en de « Rakija », een soort brandewijn, op het eiland gestookt ; de traditie wil dat men een vijg in de « Rakija » dompelt, een stukje afbijt en het opnieuw indoopt, heerlijk en sterk. Ik zit net naast een rond gat in de muur waar voortdurend brood wordt gebakken en de verschillende soorten geitenkaas op dat verse brood zijn verrukkelijk. De witte wijn mogen we zelf tappen met plastic maatbekers. Uit mijn ooghoek zie ik de enorme roosters waar honderden sardientjes worden geroosterd, het water loopt me in de mond, gelukkig zijn ze even later klaar. Zalig.

De plaatselijke bevolking, nog geen 2.000, leeft heel rustig als visser of wijnboer. Drukbezochte badplaatsen zijn er nog niet. Langs het haventje heb je wat witte stenen huizen met die roze daken, verder rotsen en wat struikjes.

Na het dansen, zingen en spelletjes doen, gaan we met een van de gidsen, met een heel klein bootje naar het naturistenstrand, in de baai van Prožura. 5 à 10 mensen gaan zwemmen, de gids en ik incluis, de rest blijft rustig op de rotsen zitten. Er is geen pad, het wordt klauteren over de rotsen, met blote voeten, nou ja, helemaal bloot ; ik wil nooit meer anders zwemmen, het is heerlijk.

Woensdag 20 mei – gaan we naar Mostar.
k citeer uit een folder :
   « Hercegovina toer naar Mostar :
   Deze excursie neemt ons mee langs de grillige kust, langs het eiland Lopud en het dorpje Slano, Noordwaarts tot de monding van de Neretvarivier, waar we naar het binnenland afbuigen en de Neretva volgen tot Mostar. Gedurende de sightseeing in Mostar zullen we de Oriëntaalse kunst en architectuur kunnen bewonderen bij het bekijken van de Moskee, de Turkse markt en de enkelvoudige boogbrug  uit 1566, van waaruit men een prachtig overzicht krijgt van het oude stadsdeel en het emerald groene water. Na wat vrije tijd en de lunch gaan we Počitelj bekijken, een oude Turkse versterkte stad en op de terugweg naar Dubrovnik maken we nog een stop in Slano. »

Vandaag is een vrije dag bij het congres, wat duidelijk te merken is, 6 volle bussen rijden achter elkaar naar Mostar.

Onderweg stoppen we in Počitelj, een oude Turkse nederzetting langs de Neretvarivier. Ook dit stadje is steil langs de bergwand gebouwd ; we drinken een kop koffie in een oude Hammam, 'n  Turks badhuis, dat nu een restaurant is, vlak naast een prachtige Moskee. In de buurt van Počitelj bevindt zich het grootste vogelreservaat van Europa, 3.400 ha met zilverreigers, steen-, bastaard- en zeearenden, steenpatrijzen en meerkoeten. Daar hebben we helaas geen tijd voor, de bussen toeteren en we rijden verder, langs een wildere, rijkere natuur tot Mostar.

De hitte slaat ons tegemoet als we uitstappen, en het is wat onweersachtig, dat schijnt daar vaker voor te komen  ; Mostar staat bekend als de heetste plaats in Europa, 45 gr C kan daar voorkomen. We komen op de linker oever aan, waar het oude Oriëntaalse Mostar geconcentreerd is, en gaan als eerste de Moskee bekijken ; helaas met 6 volle bussen, maar de pracht en praal is erg indrukwekkend ; erachter ligt een klein kerkhofje, waar alle graven met hun hoofdeinde naar het oosten zijn gericht. De Turkse markt valt enorm tegen, alleen maar rommel of af en toe mooie kleden die ontzettend duur zijn.

Vanaf de Turkse markt hebben we een pracht uitzicht over de oude Turkse brug, die, 30 m breed en 20 m hoog, in 1566 gebouwd is, op de plaats van een Romeinse oeververbinding. Er zijn 2 bruggentorens : op de linker oever een munitiemagazijn van 6 verdiepingen met muren van meer dan 3 meter dikte ui 1676 en op de rechter oever een gevangenis en wachthuis voor de brugwachters uit 1677.

Dan is het weer verzamelen geblazen en met z’n allen lopen we over de oude brug naar de rechter oever en een modern hotel om te lunchen ; de congresleden worden naar een aparte ruimte gebracht waar we een fantastisch uitzicht hebben tijdens een voortreffelijke lunch.

Op de terugweg maken we een stop in Slano : dit dorp heeft talrijke overblijfselen van Illyrische, Romeinse en Slavische vestingen. Een Illyrische necropolis, een Romeinse nederzetting, een vroeg­christelijke graftombe, de Heilige Hieronymuskerk uit de 15^e eeuw. Onder de Republiek van Dubrovnik was Slano de zetel van de vorst en een belangrijke haven met scheepswerf.

Donderdag 21 mei – wacht ik weer tevergeefs op de bus van Atlas ; tegen 10 uur bel ik met het hoofdverkeersbureau : er gaat helemaal geen excursie naar Dubrovnik op donderdag, dus neem ik de watertaxi naar Cavtat en wacht daar op de openbare bus ; zoals we zondag al gemerkt hebben rijden ze zéér onregelmatig, en in dit dorp is geen bankje te bekennen. In Dubrovnik aangekomen loop ik eerst alle bekende plekjes na, en drink koffie op hetzelfde pleintje naast de prachtige middeleeuwse Onofriofontein. Het Iconenmuseum, dat nu wel open is, bezit prachtige stukken, alleen jammer dat het zo slecht verlicht is, de kleuren komen helemaal niet tot hun recht.

Wat erg leuk is, is de oude apotheek uit de 14^de eeuw in het Franciscaner klooster ; al die mooi blauw/wit beschilderde kannen en potten lijken wel Delfts Blauw ; ze zitten op fel rode planken, de achterwand ook rood, met daaronder, ook weer blauw met wit versierde laden.

Na alle trappen vanaf de oude stad geklommen te hebben tot het Fort Minčeta, klim ik nog verder en kom bij het kabelbaantje ; ook hier weer 3 kwartier staande wachten in de felle zon. hebben ze nog nooit van bankjes gehoord in dit deel van de wereld ?
Het is helemaal de moeite waard. wat een ver en mooi uitzicht, vanaf 412 m hoogte, krijg je vanuit het Fort Imperijal, ’n vesting uit de Napoleontische tijd ; het is niet te bezichtigen.
Dan wordt het tijd om weer naar het hotel terug te keren, Geert zal er waarschijnlijk al zijn.

Vrijdag 22 mei – hoop ik opgehaald te worden voor de excursie die ik maandag gemist heb, naar Sveti Stefan.

Keurig sta ik weer te wachten, deze keer om 7.30 en, wijs geworden door 2 missers in een week, blijf ik zeuren bij de Montenegro buschauffeur, namelijk op de afgesproken tijd nog geen bus voor Sveti Stefan. Na veel bellen vanuit de bus met het hoofdkantoor, blijkt inderdaad géén Sveti Stefantoer te zijn die dag en ik mag mee naar Montenegro.

k citeer uit een folder :
   « Montenegrotoer :
   Met de bus gaan we door de vruchtbare vallei van Konavle, dat bekend staat om zijn nationale klederdrachten, naar de monding van de baai van Kotor en de oude versterkte stad. De tocht gaat verder via vele haarspeldbochten om de berg Lovčen op 1.110 m te beklimmen, van waaruit men een spectaculair uitzicht heeft over de fjord.
  Dan begint de daling naar Cetinje, de vroegere hoofdstad en residentie van de koning van Montenegro. Na de bezichtiging van het museum, daalt de weg verder naar de kust, waar u een prachtig panoramisch zicht krijgt op het blauwe water van de Adriatische zee en het eiland Sveti Stefan, dat omgebouwd is tot een groot hotel. Dan rijden we naar Budva, stadje uit de 4^de eeuw en terug naar Dubrovnik. »

Dat wordt een veel boeiendere tocht o.a. door de rit door de bergen rond de baai van Kotor.

Sinds de aardbeving in april 1979 is de driehoek Herceg Novi – Titograd – Ulcinj licht tot zwaar beschadigd. In Herceg Novi staat geen enkel groot hotel nog overeind en de oude stad is ook beschadigd.

We vertrekken naar het zuidoosten, eerst nog langs Cavtat en rijden helemaal langs de kust tot Herceg Novi.
Herceg Novi : in het zuidelijke deel van de Adriatische zee, aan de ingang van één van de mooiste fjorden ter wereld de « Baai van Kotor », ligt Herceg Novi. Een zomer vakantieplaats bekend door zijn subtropische vegetatie en zijn Middellandse Zeeklimaat. In 1382 werd de stad gesticht door Koning Tvrtko uit Bosnië. Verscheidene Turkse en Venetiaanse vestingen zijn bewaard gebleven zoals : Kanli Kula, aangepast tot een zomertheater, de burcht Spaniola en de Citadel. Dicht bij de stad bevindt zich het Nationale Park met het oude klooster Savina.
Dan beginnen we te klimmen op de noordelijke oever van de baai, de vegetatie wordt steeds armer en we zien enorme rotspartijen ;

vlak voor Risan, dat evenals Perras afgesloten is door de aardbeving, maken we een fotostop, dat uiteraard bekend is bij de zigeuners, die dan ook in grote getallen aanwezig zijn met hun muziekinstrumenten, houten kandelaars en verdere souvenirs. We worden gewaarschuwd, nooit meer dan de helft te betalen. Iedereen verdringt zich om iets te bemachtigen, je zou bijna vergeten hoe mooi en indrukwekkend het uitzicht is.

Dan komen we in Kotor aan, waar helaas ook veel beschadigd is ; Kotor ligt aan het einde van de Boka Kotorska, dat met 4 baaien als een fjord diep Montenegro induikt. Het ligt tegen de kale en steile rotswanden van de Lovčen aan.
Door zijn strategische ligging heeft Kotor een dramatisch verleden.
Helaas mag men nog slechts door één poort de stad bereiken en één kerk bezichtigen ; overal zie je resten van verwoeste gebouwen en alles is uitgestorven.

De kathedraal Sveti tripun uit de 12^de eeuw is wonder boven wonder gespaard gebleven, ongeveer als enig gebouw in Kotor ; deze Romaanse basiliek heeft een prachtige baldakijn boven het altaar uit 1362. De 2 mooie torens stammen uit de Renaissance tijd.

Op 260 m hoogte ligt de vesting Sveti Ivan, die door een 3-dubbele muur van bijna 4 km lengte verbonden is met de stadsmuren. Die stadsmuren, aan 3 zijden van de oude stad, zijn 10 meter dik en 15 tot 20 meter hoog. Op het diepste punt is de baai 77 meter diep.

Dan dalen we weer naar de kust, die we gelijk verlaten ten oosten van Kotor op een zeer smalle, oude weg die ons snel naar boven voert met 24 haarspeldbochten en dat met een grote bus en af en toe tegenliggers, dan moet er achteruit gereden worden. Montenegro, Venetiaanse naam voor het oorspronkelijke Servische Crna Gora, zwarte berg, is woest en ontoegankelijk, met een paar vruchtbare valleien, bewoond door krijgshaftige boeren, die zeer arm leven. Er zijn geen rivieren zodat ze regenwater en smeltsneeuw in bekkens opvangen.

We stoppen even bij de eerste pas op 963 m ; het uitzicht op de fjord diep onder ons en al die haarspeldbochten is adembenemend. Na opnieuw vele dalingen en stijgingen komen we bij de 2^de pas, een troosteloze wildernis, met één stenen huisje. We zitten op 960 m en het is er steen koud, ook binnen ; we moeten uren wachten, ik 1 uur en 25 minuten voor een stuk grof brood en plaatselijke ham, die erg lekker is, dat wel. Daarna nog een 3^de pas met een ongelofelijk mooi uitzicht landinwaarts, o.a. in de verte de berg Jezorski Vrh met op de top het Mausoleum van Petar Njegoš, dichter en dictator.
Dan dalen we tot Cetinje, destijds de hoofdstad van Montenegro, nu een klein, grauw, saai stadje omgeven door kale, grijze rotsformaties. Het klooster Sveti Petar uit 1485 bezit heel veel goud, zilver en edelstenen, Russische geschenken voornamelijk aan Petar Petrović Njegoš, 1813-1851, ook zijn er veel oude boeken, o.a. orthodoxe gezangen uit 1493. Het klooster wordt nog bewoond door monniken.

Na Cetinje nemen we een nieuwe weg, terug naar de kust en kunnen goed Sveti Stefan zien liggen, al is het wat nevelig, dat als een wonder heel is gebleven ondanks het feit dat het epicentrum 300 m uit de kust lag.

Als we in Budva aankomen is het volledig uitgestorven ; eens werd het het 2^de Dubrovnik genoemd. Sinds kort mogen toeristen zich weer vergapen aan de droevige resten van een eens mooie stad ; Budva zelf herbergt helemaal geen toeristen en ook de moderne stad is kapot, alle huizen zijn gemerkt met een kruis : rood = onbewoonbaar ; blauw = na veel herstel bewoonbaar ; geel = na weinig herstel bewoonbaar ; groen = oké, maar die zie je nauwelijks.
Eén week voor onze tocht is één gezin terug gekeerd naar de oude stad. Doodeng, je hoort alleen gekraak en gerommel en dan ineens één kinderstemmetje.

In de loop van de middag verlaten we Budva via de kustweg tot Lepetone aan de zuidoever van de baai van Kotor. Daar nemen we, na lang wachten, de pont om de oversteek van 1 kilomeer te maken naar Kamenari. Verderop waar de engte maar 300 m bedraagt heet het Verige, wat kettingen betekent, deze naam dankt ze aan de kettingen die hier in de Middeleeuwen werden gespannen om vreemde schepen het binnenvaren onmogelijk te maken.
Terug in Dubrovnik en zeer voldaan over deze prachtige tocht neem ik afscheid van de aardige chauffeur, die ons heel veel heeft verteld.

‘Avonds is er een indrukwekkend afscheidbanket.

 Zaterdag 23 mei – na een week met prachtig, zonnig, warm weer en een zeer korte nacht, zijn we vroeg op het vliegveld aanwezig en kunnen snel inchecken ; ondanks een plaatsje bij het raam, valt er, dankzij de eerste regenbui, geen laatste blik meer op Joegoslavië te slaan.

terug naar begin van pagina

je kunt me bereiken door op het envelopje te klikken Reacties lijken me erg leuk !